Selekcja rogaczy

Selekcja rogaczy saren to temat rzeka. Przeprowadzone badania różne opisują sens prowadzenia odstrzału na podstawie formy poroża. W obecnych czasach, wskazuje się że istotniejszą rolę pełni właściwa struktura wiekowa populacji. W związku z powyższym zasady selekcji zostały uproszczone, tak by pozyskanie w różnych grupach wiekowych było możliwe równomiernie wykonane. 

Na podstawie wieloletniej obserwacji zauważono pewne zależności związane z odstrzałem samców zwierzyny płowej. Większość z nich to jedynie przypuszczenia i założenia, które określają czy dany osobnik może zostać pozyskany. Faktem jest że co roku określona liczba kozłów musi być "zdjęta" z Rocznego Planu Łowieckiego. Cześć pozyskania wypełniają upadki przykładowo kolizyjne czy związane z działalnością drapieżników. Pozostała cześć stanowi pozyskanie w ramach polowania.

Można powiedzieć że kryteria selekcji wskazują przede wszystkim na to czego nie możemy pozyskać, niż na to co możemy. Właśnie w ten sposób trzeba patrzeć na kryteria. Doszukując się niuansów w formie poroża łatwo o popełnienie błędów. Młode osobniki spełniające kryteria selekcji za kilka lat mogą okazać się medalowymi rogaczami. Są też formy wskazujące jednoznacznie że osobnika należy usunąć z łowiska w pierwszej kolejności. Szydlarze w trakcie walk terytorialnych czy w trakcie rui mogą skutecznie okaleczyć lub uśmiercić osobniki traktowane jako przyszłościowe. Dzieje się tak ponieważ nie dochodzi do oparcia o poroże przeciwnika. Myłkusy to zniekształcona forma wskazująca w większości wypadków na poważne schorzenie lub ułomność. Bywają jednak młode myłkusy, których wyjątkowa forma jest zapowiedzią potężnego kozła w kolejnych latach. Pozostałe formy selekcyjne są pewnego rodzaju umową i "wróżeniem z fusów". 

Poniżej wyjątkowy młody rogacz. Formę należy traktować jako myłkus. Trudno powiedzieć jakie poroże ten rogacz nałoży w przyszłości. Być może będzie to dalej myłkus. Jest jednak duża szansa że jest to zapowiedź potężnego rogacza o pożądanej formie parostków. 

Według nowych zasad wszystkie rogacze do 5 roku życia (4 poroże)  są oceniane według prawideł selekcyjnych. Rogacze w 6 roku życia (piąte poroże) oceniane są według kryteriów dla rogaczy łownych. Mimo iż w tej grupie wiele rogaczy ma selekcyjną formę poroża i tak ze względu na wiek będą klasyfikowane jako łowne. Nie na wszystko mamy wpływ, więc w celu wykonania planu musimy się opierać na określonych założeniach:

Kryteria oceny prawidłowości odstrzału rogaczy

Za odnogę przyjmuje się odrost o długości:

• powyżej 2 cm w pierwszym porożu,
• powyżej 3 cm w drugim porożu i starszych.

W większości okręgów łowieckich dopisuje się również zapis o tym że formy myłkusa i szydlarza są bez względu na wiek traktowane jako selekcyjne. Co w efekcie skutkuje tym że możemy zapisać szydlarz i myłkusa w pozyskaniu rogacza selekcyjnego lub łownego. 

Po głębszej analizie przepisów dochodzą jeszcze dwa ciekawe zapisy:

1. Dopuszcza się pomyłkę w ocenie wieku przez myśliwego, przed dokonaniem odstrzału do 1 roku powyżej pierwszego poroża.

Komentarz: Zapis jest oczywisty. Dzięki niemu przychylnie patrzy się na myśliwego który popełnił błąd w ocenie wieku na pograniczu klasy selekcyjnej i łownej. Przykładowo pozyskując medalowego szóstaka w czwartym porożu (5lat) będzie on traktowany jako odstrzał łowny w ramach dopuszczonego błędu.

2. Dopuszcza się tolerancję w ocenie pomiarów liniowych do 20% ich wartości

Komentarz: W praktyce oznacza to że gdy przykładowo strzelamy szóstaka regularnego w drugim porożu o odnodze na parostkach od długości 3,5 cm to dalej taki rogacz może być traktowany jako selekcyjny ponieważ dokonaliśmy ocenę w granicach 20% błędu.

Celem takich ułatwień jest skuteczne regulacja populacji w ramach grup wiekowych. Dzięki temu możliwe ma być zachowanie właściwej struktury wiekowej.

Kolejny zapis o którym często nie wiedzą myśliwi dotyczy wystawionego odstrzału na rogacze. Na jego podstawie:

Odstrzał na rogacza selekcyjnego: upoważnia do dokonania odstrzału rogacza od 1 do 5 lat w ramach zasad selekcji osobniczej.

Odstrzał na rogacza łownego: upoważnia do dokonania odstrzału rogacza od wieku 6 lat i więcej lub odstrzału rogacza od 1 do 5 lat w ramach zasad selekcji osobniczej.